Türkiye’nin İlk AVM’si Hangisi?
Türkiye’de modern alışveriş merkezleri kavramını başlatan yapı, İstanbul Bakırköy’de yer alan **Galleria Ataköy**’dür. “Türkiye’nin ilk AVM’si hangisi?” sorusunun resmi ve genel kabul görmüş yanıtı budur. Aşağıda bu AVM’nin tarihçesi, özellikleri, etkisi ve benzer sorulara verilen yanıtlarla kapsamlı bir inceleme bulacaksınız.
---
Galleria Ataköy: Türkiye’nin İlk Modern AVM’si
Galleria Ataköy, 1 Ekim 1987 tarihinde dönemin Başbakanı **Turgut Özal**’ın öncülüğünde açılmıştır. Mimari tasarımı merhum **Hayati Tabanlıoğlu** tarafından yapılmış olan Galleria, yaklaşık **77.906 m²** kapalı alana kurulmuştur ([oguzgunduz.com.tr][1], [Feeddi][2]).
İstanbul’da Ataköy bölgesinde yer alan Galleria, hem uluslararası hem yerli markaları, restoranları, sinema salonlarını ve buz pateni pistini tek çatı altında toplayan modern konsepti ile Türkiye’de bir alışveriş merkezinden öte sosyal bir yaşam alanı haline gelmiştir ([Kocaeli Gazetesi][3]).
---
Galleria’nın Türkiye Perakende Sektörüne Etkisi
Galleria’nın açılması, Türkiye’de alışveriş paradigmasını değiştirmiştir. Modern mağazacılık kültürünün ve kentsel yaşam alanlarının gelişimine öncülük etmiştir. O güne kadar butik mağazalarda alışveriş yapan toplum, artık kapalı alan, iklim kontrollü ve eğlence odaklı alanları tercih etmeye başlamıştır ([Kocaeli Gazetesi][3]).
Ayrıca Galleria’nın mimari ve işlevsel örnekliği, sonraki yıllarda İstanbul’da Profilo, Cevahir, Akmerkez gibi pek çok AVM’nin açılmasını teşvik etmiştir.
---
Türkiye’de AVM Tarihçesi: Önemli Dönemler
* **1987–88:** Galleria’nın açılması ile Türkiye’de AVM dönemi başlamıştır ([oguzgunduz.com.tr][1]).
* **1993:** İlk özel AVM olan **Akmerkez** açılmıştır. Bu AVM özel sektör tarafından inşa edilerek ticari modeli çeşitlendirmiştir ([Emlak Kulisi][4]).
* **2005:** **İstanbul Cevahir**, yaklaşık 110.000 m² kiralanabilir alanıyla dönemin Avrupa’nın en büyük AVM’si olmuştur ([Vikipedi][5]).
---
Türkiye’nin İlk AVM’si Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
1. Türkiye’nin ilk AVM’si gerçekten Galleria mı?
Evet. Galleria Ataköy, Türkiye’nin ilk modern konseptli alışveriş merkezi olarak kabul edilir ve hemen ardından örneklerin çoğalmasına yol açmıştır ([oguzgunduz.com.tr][1], [Kocaeli Gazetesi][3]).
2. Galleria ne zaman açıldı?
1 Ekim 1987 tarihinde açılmıştır. Bazı kaynaklar 1988 de diyor olsa da genel kabul 1987 tarihidir ([oguzgunduz.com.tr][1]).
3. Ankara’nın ilk AVM’si hangisiydi?
Ankara’da erken dönem alışveriş merkezlerinden biri olan **Atakule AVM** üzerinde 1986–89 yılları arasında inşa edilmiş ancak amacı farklı olduğu için alışveriş merkezlerinden ziyade bir kule/seyir yapısı olarak değerlendirilmiştir. Gerçek anlamda AVM olarak profil oluşumu Galleria ile başlamıştır ([Reddit][6]).
4. Galleria hâlâ faaliyette mi?
Galleria uzun yıllar hizmet verdikten sonra marka ve işletme modelinde zamanla yıpranarak bazı kaynaklara göre küçülmüş ya da kısmen kapanmıştır. Güncel hali “hayalet AVM” benzeri bir yapıya dönüşmüş olabilir ([2Eylüll Haber][7]).
---
Galleria Öncesi Ticari Yapılar: Kapalıçarşı ve Bazaardan Farkı
Bazı kaynaklarda **Kapalıçarşı** gibi yapıların "AVM" sayılabileceği tartışılsa da modern anlamda AVM, planlı, iklim kontrollü, perakende mağaza sistemiyle işletilen yapıdır. Kapalıçarşı Osmanlı döneminden beri ticari merkez olmasına rağmen planlama ve hizmet organizasyonu açısından farklı bir konsepttir ([Reddit][8]).
Dolayısıyla Kapalıçarşı, bir alışveriş merkezi prototipi olsa da resmi anlamda Türkiye’nin ilk AVM’si olarak kabul edilmez.
---
Galleria'nın Teknik ve Sosyal Özellikleri
* **Mağaza sayısı:** Açıldığı dönemde 120 mağaza, restoran ve sinema salonu vardı ([Bilgi Dünyası][9]).
* **Buz pateni pisti:** AVM içinde yer alan buz pisti, özellikle hafta sonları misafirlik çekici bir öğe olmuştu ([Kocaeli Gazetesi][3]).
* **Konum:** Atatürk Havalimanı ve marina civarındaki lokasyonu sayesinde turist akışına da hizmet edebilmiştir.
---
Sonuç: Türkiye’de AVM Kültürünün Başlangıcı
Türkiye’nin ilk AVM’si sorusunun cevabı **Galleria Ataköy** olarak kabul görmektedir. 1 Ekim 1987 tarihinde açılması, örnek teşkil etmesi ve modern alışveriş alışkanlığına öncülük etmesi nedeniyle bu unvan ona aittir. İstanbul’un ardından Türkiye geneline yayılan AVM kültürü, sosyal yaşamı dönüştürmüş, perakende sektörünü uluslararası seviyeye taşımıştır. “Türkiye’nin ilk AVM’si hangisi?” sorusunun yanıtı Galleria olup, bu yapı hem sektöre hem de kültürel yaşama iz bırakmıştır.
Galleria’nın ardından gelen Akmerkez, Cevahir gibi projeler modern AVM anlayışını büyütmüş; bugünün dijital çağında ise AVM’ler hâlâ sosyal buluşma alanları ve alışverişin merkezi olmaya devam etmektedir.
[1]: https://oguzgunduz.com.tr/turkiye-de-acilan-ilk-avm/?utm_source=chatgpt.com "Türkiye de açılan ilk AVM – Oğuz Gündüz"
[2]: https://feeddi.com/turkiyenin-ilk-avm-si-ne-zaman-kuruldu?utm_source=chatgpt.com "Türkiye'nin ilk AVM si ne zaman kuruldu"
[3]: https://www.kocaeligazetesi.com.tr/makale/1302182/mtanzer-unal/siz-alisverisinizi-nereden-yapiyorsunuz?utm_source=chatgpt.com "Siz alışverişinizi nereden yapıyorsunuz? - Kocaeli Gazetesi"
[4]: https://emlakkulisi.com/avrupada-en-fazla-avm-turkiyede-aciliyor/79295?utm_source=chatgpt.com "Avrupa'da en fazla AVM Türkiye'de açılıyor! 10-07-2011"
[5]: https://en.wikipedia.org/wiki/Istanbul_Cevahir?utm_source=chatgpt.com "Istanbul Cevahir"
[6]: "Atakule Shopping Mall-Ankara Built 1989 Demolished 2014"
[7]: https://www.2eylul.com.tr/turkiyenin-ilk-avmsi-hayalet-avm-oldu?utm_source=chatgpt.com "Türkiye'nin ilk AVM'si hayalet AVM oldu - Eskişehir Haberleri"
[8]: "The Grand Bazaar (Kapalıçarşı) or Covered Market; located between Bayezid II Mosque and Nur Osmaniye Mosque, Istanbul, Türkiye"
[9]: https://www.bilgidunyasi.com/merkezi/turkiye-nin-ilk-alisveris-merkezi-hangisi?utm_source=chatgpt.com "Türkiye'nin ilk alışveriş merkezi hangisi?"
Türkiye’de modern alışveriş merkezleri kavramını başlatan yapı, İstanbul Bakırköy’de yer alan **Galleria Ataköy**’dür. “Türkiye’nin ilk AVM’si hangisi?” sorusunun resmi ve genel kabul görmüş yanıtı budur. Aşağıda bu AVM’nin tarihçesi, özellikleri, etkisi ve benzer sorulara verilen yanıtlarla kapsamlı bir inceleme bulacaksınız.
---
Galleria Ataköy: Türkiye’nin İlk Modern AVM’si
Galleria Ataköy, 1 Ekim 1987 tarihinde dönemin Başbakanı **Turgut Özal**’ın öncülüğünde açılmıştır. Mimari tasarımı merhum **Hayati Tabanlıoğlu** tarafından yapılmış olan Galleria, yaklaşık **77.906 m²** kapalı alana kurulmuştur ([oguzgunduz.com.tr][1], [Feeddi][2]).
İstanbul’da Ataköy bölgesinde yer alan Galleria, hem uluslararası hem yerli markaları, restoranları, sinema salonlarını ve buz pateni pistini tek çatı altında toplayan modern konsepti ile Türkiye’de bir alışveriş merkezinden öte sosyal bir yaşam alanı haline gelmiştir ([Kocaeli Gazetesi][3]).
---
Galleria’nın Türkiye Perakende Sektörüne Etkisi
Galleria’nın açılması, Türkiye’de alışveriş paradigmasını değiştirmiştir. Modern mağazacılık kültürünün ve kentsel yaşam alanlarının gelişimine öncülük etmiştir. O güne kadar butik mağazalarda alışveriş yapan toplum, artık kapalı alan, iklim kontrollü ve eğlence odaklı alanları tercih etmeye başlamıştır ([Kocaeli Gazetesi][3]).
Ayrıca Galleria’nın mimari ve işlevsel örnekliği, sonraki yıllarda İstanbul’da Profilo, Cevahir, Akmerkez gibi pek çok AVM’nin açılmasını teşvik etmiştir.
---
Türkiye’de AVM Tarihçesi: Önemli Dönemler
* **1987–88:** Galleria’nın açılması ile Türkiye’de AVM dönemi başlamıştır ([oguzgunduz.com.tr][1]).
* **1993:** İlk özel AVM olan **Akmerkez** açılmıştır. Bu AVM özel sektör tarafından inşa edilerek ticari modeli çeşitlendirmiştir ([Emlak Kulisi][4]).
* **2005:** **İstanbul Cevahir**, yaklaşık 110.000 m² kiralanabilir alanıyla dönemin Avrupa’nın en büyük AVM’si olmuştur ([Vikipedi][5]).
---
Türkiye’nin İlk AVM’si Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
1. Türkiye’nin ilk AVM’si gerçekten Galleria mı?
Evet. Galleria Ataköy, Türkiye’nin ilk modern konseptli alışveriş merkezi olarak kabul edilir ve hemen ardından örneklerin çoğalmasına yol açmıştır ([oguzgunduz.com.tr][1], [Kocaeli Gazetesi][3]).
2. Galleria ne zaman açıldı?
1 Ekim 1987 tarihinde açılmıştır. Bazı kaynaklar 1988 de diyor olsa da genel kabul 1987 tarihidir ([oguzgunduz.com.tr][1]).
3. Ankara’nın ilk AVM’si hangisiydi?
Ankara’da erken dönem alışveriş merkezlerinden biri olan **Atakule AVM** üzerinde 1986–89 yılları arasında inşa edilmiş ancak amacı farklı olduğu için alışveriş merkezlerinden ziyade bir kule/seyir yapısı olarak değerlendirilmiştir. Gerçek anlamda AVM olarak profil oluşumu Galleria ile başlamıştır ([Reddit][6]).
4. Galleria hâlâ faaliyette mi?
Galleria uzun yıllar hizmet verdikten sonra marka ve işletme modelinde zamanla yıpranarak bazı kaynaklara göre küçülmüş ya da kısmen kapanmıştır. Güncel hali “hayalet AVM” benzeri bir yapıya dönüşmüş olabilir ([2Eylüll Haber][7]).
---
Galleria Öncesi Ticari Yapılar: Kapalıçarşı ve Bazaardan Farkı
Bazı kaynaklarda **Kapalıçarşı** gibi yapıların "AVM" sayılabileceği tartışılsa da modern anlamda AVM, planlı, iklim kontrollü, perakende mağaza sistemiyle işletilen yapıdır. Kapalıçarşı Osmanlı döneminden beri ticari merkez olmasına rağmen planlama ve hizmet organizasyonu açısından farklı bir konsepttir ([Reddit][8]).
Dolayısıyla Kapalıçarşı, bir alışveriş merkezi prototipi olsa da resmi anlamda Türkiye’nin ilk AVM’si olarak kabul edilmez.
---
Galleria'nın Teknik ve Sosyal Özellikleri
* **Mağaza sayısı:** Açıldığı dönemde 120 mağaza, restoran ve sinema salonu vardı ([Bilgi Dünyası][9]).
* **Buz pateni pisti:** AVM içinde yer alan buz pisti, özellikle hafta sonları misafirlik çekici bir öğe olmuştu ([Kocaeli Gazetesi][3]).
* **Konum:** Atatürk Havalimanı ve marina civarındaki lokasyonu sayesinde turist akışına da hizmet edebilmiştir.
---
Sonuç: Türkiye’de AVM Kültürünün Başlangıcı
Türkiye’nin ilk AVM’si sorusunun cevabı **Galleria Ataköy** olarak kabul görmektedir. 1 Ekim 1987 tarihinde açılması, örnek teşkil etmesi ve modern alışveriş alışkanlığına öncülük etmesi nedeniyle bu unvan ona aittir. İstanbul’un ardından Türkiye geneline yayılan AVM kültürü, sosyal yaşamı dönüştürmüş, perakende sektörünü uluslararası seviyeye taşımıştır. “Türkiye’nin ilk AVM’si hangisi?” sorusunun yanıtı Galleria olup, bu yapı hem sektöre hem de kültürel yaşama iz bırakmıştır.
Galleria’nın ardından gelen Akmerkez, Cevahir gibi projeler modern AVM anlayışını büyütmüş; bugünün dijital çağında ise AVM’ler hâlâ sosyal buluşma alanları ve alışverişin merkezi olmaya devam etmektedir.
[1]: https://oguzgunduz.com.tr/turkiye-de-acilan-ilk-avm/?utm_source=chatgpt.com "Türkiye de açılan ilk AVM – Oğuz Gündüz"
[2]: https://feeddi.com/turkiyenin-ilk-avm-si-ne-zaman-kuruldu?utm_source=chatgpt.com "Türkiye'nin ilk AVM si ne zaman kuruldu"
[3]: https://www.kocaeligazetesi.com.tr/makale/1302182/mtanzer-unal/siz-alisverisinizi-nereden-yapiyorsunuz?utm_source=chatgpt.com "Siz alışverişinizi nereden yapıyorsunuz? - Kocaeli Gazetesi"
[4]: https://emlakkulisi.com/avrupada-en-fazla-avm-turkiyede-aciliyor/79295?utm_source=chatgpt.com "Avrupa'da en fazla AVM Türkiye'de açılıyor! 10-07-2011"
[5]: https://en.wikipedia.org/wiki/Istanbul_Cevahir?utm_source=chatgpt.com "Istanbul Cevahir"
[6]: "Atakule Shopping Mall-Ankara Built 1989 Demolished 2014"
[7]: https://www.2eylul.com.tr/turkiyenin-ilk-avmsi-hayalet-avm-oldu?utm_source=chatgpt.com "Türkiye'nin ilk AVM'si hayalet AVM oldu - Eskişehir Haberleri"
[8]: "The Grand Bazaar (Kapalıçarşı) or Covered Market; located between Bayezid II Mosque and Nur Osmaniye Mosque, Istanbul, Türkiye"
[9]: https://www.bilgidunyasi.com/merkezi/turkiye-nin-ilk-alisveris-merkezi-hangisi?utm_source=chatgpt.com "Türkiye'nin ilk alışveriş merkezi hangisi?"